REpowerEU – dążenie Europy do niezależności energetycznej

Geneza REpowerEU

Inwazja Rosji na Ukrainę poważnie zaburzyła rynki energetyczne w Europie i na świecie. Europa musi uwolnić się od zależności od takiego niestabilnego źródła. Plan Komisji Europejskiej, REPowerEU, ma na celu eliminację zależności od rosyjskich paliw kopalnych, promując oszczędność energii, rozwój energii odnawialnej i dywersyfikację dostaw. Plan ten jest wspomagany środkami finansowymi i prawnymi, aby zbudować potrzebną Europie nową infrastrukturę energetyczną.

Dlatego niezbędne jest zwiększenie produkcji biometanu do 2030 roku. Jako odnawialne i elastyczne źródło energii, rozwój biometanu wspiera walkę z kryzysem klimatycznym. Zgodnie z planem REPowerEU produkcja biometanu w UE, zarówno w formie biogazu jak i jego ulepszonej wersji, powinna osiągnąć 35 miliardów metrów sześciennych rocznie do 2030 roku.

Biorąc pod uwagę, że w roku 2022 poziom produkcji wyniósł 4,2 mld m³, do osiągnięcia zakładanego celu UE niezbędna będzie realizacja szeregu inwestycji. Polska plasuje się na piątym miejscu pod kątem potencjału produkcji biometanu w 2030 roku w UE, oszacowanym na poziomie 3 mld m³. Perspektywy dla zwiększenia wolumenu produkowanego biometanu są szczególnie ogromne, ale jednocześnie niepokojące, biorąc pod uwagę obecną produkcję bliską 0. Oznaczałoby to konieczność wybudowania około 750 instalacji o wydajności 4 mln m³/rok, co wydaje się jednak zbyt ambitnym celem do osiągnięcia w tak krótkim czasie. Duży potencjał drzemie jednak w obecnie funkcjonujących 383 biogazowniach o łącznej mocy elektrycznej 280 MW.

Potencjał Polski w Produkcji Biometanu

W skali całej UE wynik ten nie plasuje Polski jako lidera w wykorzystaniu biogazu w udziale do całkowitego zużycia gazu. Stanowi jednak punkt startu dzięki dostępnemu zapleczu. Jednym z celów nowego planu będzie wspieranie przekształcania instalacji produkujących energię elektryczną z biogazu na rzecz biometanu. To również bardzo dobra informacja dla branży przesyłu i dystrybucji gazu. Po rosnącej krytyce gazu ziemnego jako paliwa nieekologicznego, UE stara się wykorzystać istniejącą infrastrukturę, która może usprawnić transformację energetyczną gospodarek oraz jednocześnie zapewni im dłuższy byt, pozwalając im „zazielenić” swoją działalność.

Inicjatywy UE na Rzecz Produkcji Biometanu

Do realizacji tych ambitnych celów UE przygotowało szereg inicjatyw, które mają zachęcić do inwestycji w produkcję biometanu. Obejmują one m.in.: zawiązanie partnerstwa przemysłowego na rzecz wymiany wiedzy, wspierania lokalnych inicjatyw oraz większego ukierunkowania na działania badawczo-rozwojowe. To jednak za mało, aby zapewnić skokowy wzrost produkcji biometanu.

Najistotniejszym elementem tego planu będzie zapewnienie odpowiedniego finansowania oraz stabilnego rynku, który pozwoli prowadzić dochodową działalność. Na samo wsparcie rynku biometanu KE szacuje przeznaczyć 37 mld euro do 2027 roku w ramach m.in. Mechanizmu Łączącego Europę (CEF), Polityki Spójności, Funduszu Odbudowy i Zwiększania Odporności (RRF) oraz Wspólnej Polityki Rolnej (CAP). Uzupełnieniem tego mają być akceptacje ram regulacyjnych dla zapewnienia odpowiedniej rentowności nowym projektom.

Korzyści z Rozwoju Produkcji Biometanu

Bez tych działań biometan nie będzie w stanie konkurować z tradycyjnym gazem ziemnym, którego eksploatacja jest wciąż bardziej opłacalna nawet z uwzględnieniem kosztów emisji CO2. Biorąc to pod uwagę, biometan bezpośrednio podniesie koszty energii przez zastąpienie tańszego nośnika. Wykorzystanie biometanu produkowanego lokalnie przyniesie również inne korzyści w postaci:

1. Większej niezależności energetycznej i ograniczenia zapotrzebowania na gaz z importu
2. Efektywnej energetycznie utylizacji odpadów
3. Zmniejszenia zapotrzebowania na nawozy mineralne przez zastąpienie ich pofermentem
4. Ograniczenia emisji CO2
5. Inwestycji oraz zwiększenia zatrudnienia na terenach wiejskich

Zgodnie z planem REPowerEU część środków pochodziłaby z transferu pieniędzy przeznaczanych na zakupy gazu z Rosji.

Źródła

https://www.europeanbiogas.eu/wp-content/uploads/2023/12/PR_EBA-Statistical-Report-2023.pdf

https://gasforclimate2050.eu/wp-content/uploads/2023/12/Guidehouse_GfC_report_design_final_v3.pdf

Biogazownie w Polsce – rolnicze i komunalne na jednej mapie!